Δημοσιεύσεις στα Ελληνικά
Η Κατάσταση στην Οικονομία των ΗΠΑ
Σχετιζόμενες δημοσιεύσεις
-
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ | Μάιος 2015
Η δημοσιονομική λιτότητα, η ανατίμηση του δολαρίου και τα προβλήματα κατανομής θα οδηγήσουν στον εκτροχιασμό της οικονομίας των ΗΠΑ
Δείτε Περισσότερα Δείτε ΛιγότεραΣτην τελευταία στρατηγική ανάλυση, η ομάδα του μακροοικονομετρικού υποδείγματος του Ινστιτούτου εξετάζει την πρόσφατη, αναιμική ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας. Οι συγγραφείς εντοπίζουν τρία διαρθρωτικά εμπόδια—την αδύναμη απόδοση των καθαρών εξαγωγών, την επικράτηση του δημοσιονομικού συντηρητισμού και τα υψηλά επίπεδα εισοδηματικής ανισότητας, τα οποία, σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη απομόχλευση του τομέα των νοικοκυριών, εξηγούν τον αργό ρυθμό της ανάκαμψης. Το μακροοικονομετρικό βασικό τους σενάριο δείχνει ότι οι τελευταίες προβλέψεις του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου για την αύξηση του ΑΕΠ απαιτούν αύξηση δανεισμού εκ μέρους του ιδιωτικού τομέα υπεράνω των εισοδημάτων του, δηλαδή την ίδια μη βιώσιμη διαδικασία που προηγήθηκε της ύφεσης του 2001 και της ύφεσης του 2007-8. Για την καλύτερη κατανόηση των κινδύνων που αντιμετωπίζει η οικονομία των ΗΠΑ, οι συγγραφείς εξετάζουν, επίσης, τρία εναλλακτικά σενάρια για την περίοδο 2015–18: μείωση της τάξης του 1% στους ρυθμούς ανάπτυξης του πραγματικού ΑΕΠ στις οικονομίες των εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ, ανατίμηση του δολαρίου της τάξης του 25% και τις συνδυαζόμενες επιπτώσεις και των δύο αλλαγών. Και τα τρία σενάρια δείχνουν ότι η περαιτέρω ανατίμηση του δολαρίου ή/και η επιβράδυνση της ανάπτυξης στις οικονομίες των εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ θα οδηγήσει στην αύξηση του εξωτερικού ελλείμματος και στη μείωση του προβλεπόμενου ρυθμού ανάπτυξης, ενώ την ίδια στιγμή θα αυξήσει την ανάγκη για ιδιωτικό (και κρατικό) δανεισμό και ως εκ τούτου την ευθραυστότητα της αμερικανικής οικονομίας.Αρχείο:Σχετικό Πρόγραμμα:Συγγραφέας/είς:
-
ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ No. 4 | Μάρτιος 2015
Τάσεις της εισοδηματικής ανισότητας στις ΗΠΑ
Στη μεταπολεμική περίοδο, κάθε μεταγενέστερη οικονομική επέκταση συνοδεύθηκε από το φαινόμενο ενός όλο και μικρότερου ποσοστού της αύξησης του εισοδήματος να καταλήγει στο 90% των χαμηλότερων εισοδηματικών στρωμάτων.Ακόμη χειρότερα, κατά τη διάρκεια της τελευταίας επέκτασης, ενώ η οικονομία αναπτύχθηκε και το μέσο πραγματικό εισόδημα ανέκαμψε από τα επίπεδα του 2008, το σύνολο της αύξησης του εισοδήματος κατευθύνθηκε προς το πλουσιότερο 10% των νοικοκυριών ενώ το εισόδημα του φτωχότερου 90% μειώθηκε. Οι περισσότεροι Αμερικανοί δεν αισθάνονται ότι είναι μέρος της επέκτασης. Όντως, έχουμε φτάσει σε μια κατάσταση όπου αυτό που είναι καλό για έναν δεν είναι καλό για όλους μας. Το παρόν κείμενο πολιτικής παρέχει μια ευρύτερη επισκόπηση της ολοένα και πιο άνισης κατανομής στην αύξηση του εισοδήματος σε περιόδους ανάπτυξης, εξετάζει ορισμένες από τις αλλαγές που συνέβησαν τη διετία 2012–13 και φέρνει στην επιφάνεια μια ανησυχητική τάση του οικονομικού κύκλου. Προτείνει, επίσης, ότι η αντιστροφή της δραστικής επιδείνωσης της εισοδηματικής ανισότητας επιβάλλει πολιτικές πέραν από αυτές που αφορούν το φορολογικό σύστημα.Αρχείο:Σχετικό Πρόγραμμα:Συγγραφέας/είς: -
ΜΟΝΟΣΕΛΙΔΟ No. 47 | Οκτώβριος 2014Στη μεταπολεμική περίοδο, η αύξηση του εισοδήματος έχει γίνει πιο άνισα κατανεμημένη με κάθε επακόλουθη οικονομική επέκταση. Από το 2009 μέχρι το 2012, ενώ η οικονομία ανακάμπτει από μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές υφέσεις στην πρόσφατη ιστορία, το 95% των εισοδηματικών κερδών πηγαίνει στο 1% του πληθυσμού. Για να αντιστραφεί αυτή η τάση, η ερευνήτρια του Levy Institute Pavlina R. Tcherneva προτείνει στρατηγικές πολιτικής που προωθούν την ανάπτυξη από τα κάτω—δηλαδή, πολιτικές που αλλάζουν άμεσα την κατανομή του εισοδήματος με την χρηματοδότηση ευκαιριών απασχόλησης στον δημόσιο, μη κερδοσκοπικό ή κοινωνικό επιχειρηματικό τομέα.Αρχείο:Σχετικό Πρόγραμμα:Συγγραφέας/είς:
-
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ | Απρίλιος 2014
Αποτελεί η αυξανόμενη ανισότητα εμπόδιο στην οικονομική ανάκαμψη των ΗΠΑ;
Δείτε Περισσότερα Δείτε ΛιγότεραΗ οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών αναπτύσσεται με μέτριο ρυθμό μετά από την επίσημη λήξη της Ύφεσης το 2009. Το έλλειμμα του προϋπολογισμού μειώνεται σταθερά, ο πληθωρισμός βρίσκεται υπό έλεγχο και το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε από 9,8% στο 6,7% (τον Μάρτιο του 2014). Η περιοριστική δημοσιονομική πολιτική των τελευταίων τριών ετών έχει ασκήσει αρνητική επίδραση στη συνολική ζήτηση και την ανάπτυξη, η οποία έχει αντισταθμιστεί από την αύξηση της εγχώριας ιδιωτικής ζήτησης. Οι καθαρές εξαγωγές είχαν αμελητέες (θετικές) επιπτώσεις στην ανάπτυξη. Όπως σημείωσε ο Wynne Godley to 1999, στην πρώτη έκδοση της σειράς «Στρατηγική Ανάλυση» που έφερε τον τίτλο «Seven Unsustainable Processes» (Επτά μη βιώσιμες διαδικασίες), αν μια οικονομία αντιμετωπίζει χαμηλή ζήτηση για καθαρές εξαγωγές και η δημοσιονομική πολιτική είναι περιοριστική, η οικονομική ανάπτυξη καθίσταται «εξαρτώμενη από την αύξηση του ιδιωτικού δανεισμού», δηλαδή από το να συνεχίζει ο ιδιωτικός τομέας να δαπανά πέραν του εισοδηματός του. Ωστόσο, αυτή η συνεχιζόμενη τάση, η επίμονη αύξηση στην αναλογία του χρέους προς το διαθέσιμο εισόδημα του ιδιωτικού τομέα δεν είναι βιώσιμη μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Ως εκ τούτου, αν οι δαπάνες σταματήσουν να αυξάνονται σε σχέση με το εισόδημα, χωρίς να υπάρχει δημοσιονομική χαλάρωση ή απότομη ανάκαμψη των καθαρών εξαγωγών, η δυναμική της επέκτασης θα εξανεμισθεί και η παραγωγή δεν θα αυξηθεί αρκετά γρήγορα για να σταματήσει η άνοδος της ανεργίας. Επιπλέον, επειδή η ανάπτυξη εξαρτάται σε τόσο μεγάλο βαθμό από «την αύξηση του ιδιωτικού δανεισμού», η πραγματική οικονομία «βρίσκεται στο έλεος της χρηματιστηριακής αγοράς σε ασυνήθιστο βαθμό». Η ανάλυση του Godley αποδείχθηκε σωστή. Η κρίση του 2001 και η Ύφεση του 2007–09 επιβεβαίωσε τα συμπεράσματά του. Δεκαπέντε χρόνια μετά, η οικονομία των ΗΠΑ φαίνεται να ακολουθεί και πάλι τον ίδιο δρόμο. Η εξωτερική ζήτηση παραμένει αδύναμη και η κυβέρνηση εφαρμόζει περιοριστική δημοσιονομική πολιτική. Για άλλη μια φορά, η ανάκαμψη που προβλέπεται από το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου βασίζεται στον υπερβολικό δανεισμό του ιδιωτικού τομέα και, για άλλη μια φορά, είναι στο έλεος της χρηματιστηριακής αγοράς. Δεδομένου ότι η κατανομή του εισοδήματος έχει επιδεινωθεί από την εποχή της κρίσης, μια τάση που συνεχίζεται εδώ και 35 χρόνια, το βάρος του χρέους θα πέσει και πάλι δυσανάλογα στους ώμους της μεσαίας τάξης και στα φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού. Στο πλαίσιο αυτό, για να υλοποιηθούν οι προβλέψεις του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, τα νοικοκυριά που ανήκουν στο εισοδηματικά κατώτερο 90% του πληθυσμού θα πρέπει να αρχίσουν να συσσωρεύουν και πάλι χρέος, σύμφωνα με την τάση των τελευταίων 30 ετών, ενώ το απόθεμα του χρέους για το εισοδηματικά ανώτερο 10% του πληθυσμού θα παραμείνει στα σημερινά του επίπεδα. Είναι σαφές ότι η αυτή η διαδικασία δεν είναι βιώσιμη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι αντιμέτωπες με την επιλογή ανάμεσα σε δύο ανεπιθύμητα αποτελέσματα: μια παρατεταμένη περίοδο χαμηλής ανάπτυξης και στασιμότητας ή μια οικονομική επέκταση τροφοδοτούμενη από μια φούσκα που θα καταλήξει σε μια σοβαρή χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση. Η μόνη διέξοδος από αυτό το δίλημμα είναι να αντιστραφεί η τάση προς την αυξανόμενη εισοδηματική ανισότητα.Αρχείο:Σχετικό Πρόγραμμα:Συγγραφέας/είς: -
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ | Οκτώβριος 2013
Η εδραίωση της ανάκαμψης: Προοπτικές και πολιτικές για τις Ηνωμένες Πολιτείες
Δείτε Περισσότερα Δείτε ΛιγότεραΣτην περίπτωση που επαληθευτούν οι προβλέψεις του Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου για τα κρατικά έσοδα και τις δαπάνες, η οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών δεν θα μπορέσει να αναπτυχθεί αρκετά γρήγορα προκειμένου να μειωθεί το ποσοστό της ανεργίας από σήμερα έως το 2016. Το έλλειμμα θα μειωθεί από τα σημερινά του επίπεδα, θέτοντας σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα της ανάκαμψης. Όμως, όπως δείχνει η νέα στρατηγική ανάλυση του Levy Institute, μια τόνωση της οικονομίας της τάξης ακόμη και λίγο πάνω από το 1% του ΑΕΠ ετησίως, επικεντρωμένη σε επενδύσεις για Έρευνα και Ανάπτυξη εξαγωγικού προσανατολισμού θα οδηγούσε σε αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ΗΠΑ μέσω της επίπτωσης των εξαγωγικών τιμών, προκαλώντας αύξηση στις καθαρές εξαγωγές και μείωση της ανεργίας σε επίπεδα χαμηλότερα από το 5% έως το 2016. Η βελτίωση της καθαρής ζήτησης για εξαγωγές θα επιτρέψει στην αμερικανική οικονομία να εισέλθει σε μια περίοδο αποκατάστασης της συνολικής ζήτησης, με πολύ ενθαρρυντικές συνέπειες για το εσωτερικό της χώρας.Αρχείο:Σχετικό Πρόγραμμα:Συγγραφέας/είς: -
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ | Μάρτιος 2013Καθώς ετοιμάζεται να δημοσιευθεί η παρούσα έκθεση, η ανεργία παραμένει σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα ακόμη και σε σχέση με ανάλογα χρονικά σημεία από προηγούμενες περιόδους οικονομικής ανάκαμψης. Η οικονομία των ΗΠΑ φαίνεται να βιώνει για άλλη μια φορά μια «άνεργη» ανάκαμψη—αν και τα ποσοστά της ανεργίας μειώνονται σταθερά εδώ και χρόνια. Ταυτόχρονα, η δημοσιονομική λιτότητα έκανε την εμφάνισή της με τις αυτόματες περικοπές στον προϋπολογισμό, ύστερα από μια αύξηση των φόρων και την κατάργηση των ειδικών επιδομάτων ανεργίας μόλις πριν δύο μήνες. Η νέα μας έκθεση παρουσιάζει μεσοπρόθεσμες προβολές για την απασχόληση και την ανάπτυξη κάτω από τέσσερα διαφορετικά σενάρια. Το βασικό σενάριο υποθέτει το ίδιο ποσοστό ανάπτυξης και δημοσιονομικών ελλειμμάτων με αυτό που προβλέπει το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου. Το αποτέλεσμα είναι η εκτίναξη της ανεργίας σχεδόν στο 8% το τρίτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, ενώ στη συνέχεια θα υπάρξει μια νέα σταδιακή ανάκαμψη. Τα σενάρια 1 και 2 επιδιώκουν να φτάσουν ποσοστά ανεργίας της τάξης του 6.5% και 5.5%, αντίστοιχα, έως το τέλος του 2014, με τη χρήση δημοσιονομικών κινήτρων. Ανακαλύπτουμε από τις προσομοιώσεις ότι η επίτευξη αυτών των στόχων απαιτεί μεγαλύτερα δημοσιονομικά κίνητρα σε σχέση με το βασικό σενάριο του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου. Για παράδειγμα, για να φτάσουμε το ποσοστό ανεργίας της τάξης του 5,5% το 2014, το σενάριο 2 υποθέτει ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 11%. Ως εναλλακτική λύση, το σενάριο 3 υποθέτει επίσης αύξηση στους ρυθμούς ανάπτυξης στο εξωτερικό καθώς και στα επίπεδα ιδιωτικού δανεισμού, μαζί με την ίδια δόση δημοσιονομικών κινήτρων όπως στο σενάριο 1. Σε αυτό το τελευταίο σενάριο της έκθεσης, το ποσοστό ανεργίας φτάνει τελικά στο 5,5% κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου του 2015. Ολοκληρώνουμε την έκθεση με μερικές σκέψεις σχετικά με το πώς θα μπορούσε ρεαλιστικά να επιτευχθεί αύξηση της ζήτησης και από τον κρατικό τομέα, και από τον ιδιωτικό τομέα, και από τις ξένες αγορές.Αρχείο:Σχετικό Πρόγραμμα:Συγγραφέας/είς:
-
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚH ΕΡΓΑΣΙΑ ΥΠΟ ΕΞΕΛΙΞΗ No. 752 | Φεβρουάριος 2013
Η ανισότητα και η χρηματοοικονομική συμπεριφορά των νοικοκυριών στην «εποχή των καταναλωτών»
Δείτε Περισσότερα Δείτε ΛιγότεραΘα μπορούσε να περιμένει κανείς ότι η διόγκωση της εισοδηματικής ανισότητας στις ΗΠΑ θα μείωνε την αύξηση της ζήτησης και θα δημιουργούσε τροχοπέδη στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας λόγω του ότι τα υψηλότερα εισοδηματικά στρώματα ξοδεύουν μικρότερο ποσοστό του εισοδήματος τους. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι αυξήθηκε η ανισότητα κατά τη διάρκεια των τελευταίων εικοσιπέντε ετών, τα επίπεδα ανάπτυξης και απασχόλησης στις ΗΠΑ ήταν αρκετά ισχυρά με βάση τα ιστορικά δεδομένα μέχρι και τη Μεγάλη Κάμψη. Η εργασία αναλύει αυτό το παράδοξο διαχωρίζοντας τις δαπάνες των νοικοκυριών, το εισόδημα, τις αποταμιεύσεις και το χρέος ανάμεσα στο εισοδηματικά ανώτερο 5% και το εισοδηματικά χαμηλότερο 95%. Ανακαλύπτουμε ότι το εισοδηματικά ανώτερο 5% δαπανούσε πράγματι μικρότερο ποσοστό του εισοδήματος, αλλά αυτό δεν επηρέασε τη ζήτηση επειδή αυξήθηκε το μερίδιο των καταναλωτικών δαπανών του εισοδηματικά χαμηλότερου 95%, το οποίο συνοδεύτηκε από ιστορικά επίπεδα δανεισμού. Η μη βιώσιμη αύξηση της μόχλευσης των νοικοκυριών που ήταν συγκεντρωμένη στο 95% του εισοδηματικού κλιμακίου προκάλεσε τελικά τη Μεγάλη Κάμψη. Η αρνητική επίπτωση της αυξανόμενης ανισότητας στη ζήτηση θα μπορούσε να αποτελέσει μια εξήγηση για τη στάσιμη ανάκαμψη της οικονομίας μετά το τέλος της ύφεσης. -
ΚΕΙΜΕΝO ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ No. 127 | Νοέμβριος 2012
Δημοσιονομικές παγίδες και μακροπολιτική μετά την κρίση στην ευρωζώνη
Δείτε Περισσότερα Δείτε ΛιγότεραΤους επόμενους μήνες, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να κάνουν μια βασική επιλογή στην οικονομική τους πολιτική, μια επιλογή που θα διαμορφώσει την οικονομία των ΗΠΑ για τα επόμενα χρόνια. Οι αυθεντίες και οι φορείς χάραξης πολιτικής διαφωνούν για το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί αυτό που ευρέως αναφέρεται ως «ο δημοσιονομικός γκρεμός», ένας συνδυασμός περικοπής δαπανών με αύξηση των φόρων, που θα αποδυναμώσουν περαιτέρω την αμερικανική οικονομία. Θα συνεχίσουν οι ΗΠΑ να υλοποιούν την λανθασμένη πολιτική της λιτότητας που εμπνεύστηκε η Ευρώπη και την οικονομική συρρίκνωση που είναι η αναπόφευκτη συνέπεια αυτής της πολιτικής, ή θα απομακρυνθούν από τον δημοσιονομικό γκρεμό χρησιμοποιώντας ένα συνδυασμό κεϋνσιανής δημοσιονομικής πολιτικής και κυρίαρχης νομισματικής πολιτικής για την ενίσχυση της συνολικής ζήτησης; Η ανάλυσή μας παρουσιάζει ένα μοντέλο που το αποκαλούμε η «δημοσιονομική παγίδα»—ένα αυτοεπιβαλλόμενο σπιράλ οικονομικής συρρίκνωσης που προκύπτει από μια θεμελιώδη παρεξήγηση του ρόλου και της λειτουργίας της δημοσιονομικής πολιτικής σε περιόδους οικονομικής κάμψης. Στο πλαίσιο αυτό, ξεκινάμε την ανάλυση μας με τα καταστροφικά αποτελέσματα των πολιτικών λιτότητας στην ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η ανάλυση αυτών των πολιτικών και των αποτελεσμάτων τους στοχεύει ως προειδοποίηση για τις ΗΠΑ και όχι ως μοντέλο για εφαρμογή.Αρχείο:Σχετικό Πρόγραμμα:Η Κατάσταση στην Οικονομία της Ευρωζώνης και στην Οικονομία της Ελλάδας, Η Κατάσταση στην Οικονομία των ΗΠΑΣυγγραφέας/είς: -
ΜΟΝΟΣΕΛΙΔΟ No. 35 | Οκτώβριος 2012
Ένα σύντομος οδηγός στις συζητήσεις γύρω από την τόνωση της οικονομίας και τη λιτότητα
Δείτε Περισσότερα Δείτε ΛιγότεραΘα πρέπει να επιτρέψουμε να τεθεί σε ισχύ ο δημοσιονομικός γκρεμός, μια πολιτική που περιλαμβάνει αυτόματες περικοπές των δαπανών σε όλους τους τομείς και μεγάλες αυξήσεις στους φόρους που θα επηρεάσουν σχεδόν κάθε Αμερικανό πολίτη; Οι οικονομολόγοι διερευνούν αυτά τα ζητήματα δημοσιονομικής πολιτικής στις συζητήσεις που διεξάγονται στην εντονότερη ίσως εκλογική χρονιά εδώ και πολλά χρόνια. Για να βοηθήσουμε τους αναγνώστες μας να παρακολουθήσουν από κοντά τις συζητήσεις που διεξάγονται αναφορικά με την δημοσιονομική πολιτική, προσφέρουμε μια λίστα με μερικά από τα αληθοφανή επιχειρήματα κατά των μέτρων τόνωσης της οικονομίας και υπέρ της λιτότητας, μαζί με τις απαντήσεις μας. -
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚH ΕΡΓΑΣΙΑ ΥΠΟ ΕΞΕΛΙΞΗ No. 729 | Αύγουστος 2012Ως κληρονόμοι της κλασικής πολιτικής οικονομίας και της γερμανικής ιστορικής σχολής, οι αμερικανοί θεσμιστές διατήρησαν τη θεωρία της γαιοπροσόδου και την ιδέα του μη δεδουλευμένου εισοδήματος. Ο Thorstain Veblen, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο εκπρόσωπο της θεσμικής προσέγγισης, έδωσε έμφαση στη δυναμική των τραπεζών σχετικά με τη χρηματοδότηση των κερδοσκοπικών δραστηριοτήτων στην αγορά ακινήτων και στους ελιγμούς της Γουόλ Στριτ με στόχο την οργάνωση μονοπωλίων και των τραστ. Ωστόσο, παρά τη δημοτικότητα του έργου του στο αναγνωστικό κοινό, η συνεισφορά του έχει απομονωθεί από το ακαδημαϊκό κατεστημένο, και ο Veblen δεν κατάφερε να αφήσει πίσω του κάποια «σχολή». Ο Veblen κατηγόρησε τους ακαδημαϊκούς οικονομολόγους για «εκπαιδευμένη ανικανότητα» ως αποτέλεσμα της μετατροπής τους σε υπηρέτες των συμφερόντων των ραντιέρηδων. Οι Σχολές Διοίκησης Επιχειρήσεων εμφάνιζαν μια μη ρεαλιστική εικόνα της οικονομίας, όπου όλα ήταν ρόδινα, διδάσκοντας χρηματοοικονομικές τεχνικές αλλά χωρίς να λαμβάνουν υπόψη την ανάγκη για μεταρρύθμιση των πρακτικών και των θεσμών της οικονομίας. Το όραμα του Veblen, με την υπογράμμιση των τρόπων με τους οποίους ο χρηματοοικονομικός τομέας είχε μετατρέψει σε όμηρό του την τεχνολογική δυνατότητα της οικονομίας, ήταν εξίσου υλιστικό και πολιτιστικά ευρύ όσο αυτό των μαρξιστών, και ενάντια της διατήρησης του στάτους κβο. Η τεχνολογική καινοτομία μείωνε το κόστος, αλλά έδινε ώθηση στη δημιουργία μονοπωλίων καθώς οι άνθρωποι του χρηματοοικονομικού, του ασφαλιστικού και του κτηματομεσιτικού τομέα ένωσαν τις δυνάμεις τους προκειμένου να δημιουργήσουν ένα σύμφωνο χρηματοοικονομικής συμβίωσης κατοχυρωμένο από πολιτικές συναλλαγές. Οι καρποί της αύξησης της παραγωγικότητας χρησιμοποιούνταν για να χρηματοδοτήσουν τις δραστηριότητες των βαρόνων ληστών που δεν είχαν κάτι καλύτερο να κάνουν με τον πλούτο που συσσώρευαν από το να μετατρέπουν την αξία των μεγάλων έργων τέχνης σε τρόπαια ατομικής ιδιοκτησίας και να αναδεικνύονται σε μια αργόσχολη τάξη με τη χρηματοδότηση σχολών διοίκησης επιχειρήσεων και πανεπιστημίων προκειμένου να αυτοβραβεύονται και για να καλύπτουν τη ληστρική τους συμπεριφορά.Αρχείο:Σχετικό Πρόγραμμα:Συγγραφέας/είς:
-
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚH ΕΡΓΑΣΙΑ ΥΠΟ ΕΞΕΛΙΞΗ No. 719 | Μάιος 2012
Επαναπροσδιορίζοντας τη δημοσιονομική πολιτική μετά τη Μεγάλη Κάμψη
Δείτε Περισσότερα Δείτε ΛιγότεραΤο κείμενο αξιολογεί τις πρωτοβουλίες δημοσιονομικής πολιτικής που εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Κάμψης στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η συγγραφέας του θεωρεί ότι, παρά το γεγονός ότι οι μη συμβατικές δημοσιονομικές πολιτικές που ήταν προσανατολισμένες προς τον χρηματοοικονομικό τομέα επισκίασαν τις συμβατικές αντικυκλικές προσπάθειες σταθεροποίησης προς τον πραγματικό τομέα της οικονομίας, η σχετική απογοητευτική επίπτωση που είχαν στην απασχόληση ήταν αποτέλεσμα άστοχων προτεραιοτήτων χρηματοδότησης συνδυαζόμενες με μια αποκλειστική και κακώς συμβουλευόμενη εστίαση στο παραγωγικό κενό αντί στο κενό της αγοράς εργασίας. Το κείμενο υποστηρίζει περαιτέρω ότι οι παραδοσιακές πολιτικές για την τόνωση της οικονομίας μέσω κρατικών δαπανών στον εμπορικό τομέα και μειώσεις φόρων (pump-priming) δεν είναι ικανές να κλείσουν το κενό της απασχόλησης. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι τρομερές προκλήσεις στην αγορά εργασίας που παρατηρούμε τις τελευταίες δεκαετίες, η πολιτική θα μπορούσε να επωφεληθεί από έναν θεμελιώδη επαναπροσδιορισμό μακριά από την κεϋνσιανιστική προσέγγιση της διάχυσης των οφελών προς τα κάτω και προς αυτό που αποκαλούμε εδώ μια προσέγγιση δημοσιονομικής πολιτικής «από τη βάση προς τα πάνω». Η προσέγγιση αυτή αναθεωρεί επίσης τη φύση των κρατικών αντικυκλικών σταθεροποιητών.Αρχείο:Σχετικό Πρόγραμμα:Συγγραφέας/είς: -
ΚΕΙΜΕΝO ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ No. 111 | Μάιος 2010
Ανάλυση των λόγων, για τους οποίους πρέπει να σταματήσουμε να ανησυχούμε για τα αμερικανικά κρατικά ελλείμματα
Στο κείμενο αυτό, οι Yeva Nersisyan και ο L. Randall Wray υποστηρίζουν ότι τα ελλείμματα δεν επιβαρύνουν τις μελλοντικές γενεές με χρέη και δεν περιορίζουν τις ιδιωτικές δαπάνες. Οι συγγραφείς βασίζουν τα συμπεράσματά τους στην υπόθεση ότι ένα κυρίαρχο κράτος με δικό του νόμισμα δεν μπορεί να χρεοκοπήσει και στην άποψη ότι η κρατική χρηματοδότηση της κυβέρνησης είναι κάτι τελείως διαφορετικό από τη χρηματοδότηση ενός νοικοκυριού ή μιας επιχείρησης. Επιπλέον, επισημαίνουν ότι οι αυτόματοι σταθεροποιητές είναι αυτοί που έχουν αποτρέψει την οικονομική συρρίκνωση στις ΗΠΑ να μετατραπεί σε μια Μεγάλη Ύφεση, και όχι οι διασώσεις και το πακέτο στήριξης της οικονομίας. Οι συγγραφείς απορρίπτουν τις αβάσιμες ανησυχίες για τα ελλείμματα και τα χρέη, σημειώνοντας ότι αποκρύπτουν το πραγματικό ζήτημα, που είναι η απροθυμία των «γερακιών του ελλείμματος» να επιτρέψουν στην κυβέρνηση να εργαστεί για το καλό του λαού.Αρχείο:Σχετικό Πρόγραμμα:Συγγραφέας/είς: -
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ | Απρίλιος 2012Αν και η οικονομία φαίνεται να βελτιώνεται σταδιακά, οι ευρείς δείκτες καταγράφουν ότι το 14.5% του αμερικανικού εργατικού δυναμικού είναι άνεργο ή υποαπασχολήσιμο, ποσοστό όχι πολύ χαμηλότερο από το 16.2% που ήταν πέρυσι. Στην καινούργια έκθεση της σειράς Στρατηγική Ανάλυση, αναφερόμαστε αρχικά στους βραδυκίνητους παράγοντες που δυσκολεύουν την επίτευξη μιας ολοκληρωμένης και βιώσιμης οικονομικής ανάκαμψης: (α) μια επίμονη μετατόπιση στην διανομή του εισοδήματος προς το ανώτατο 1% του πληθυσμού, (β) αποτυχία στην προσπάθεια πλήρους σταθεροποίησης και επανελέγχου του χρηματοοικονομικού συστήματος, (γ) σοβαρά δημοσιονομικά προβλήματα για τις πολιτειακές και τοπικές κυβερνήσεις, και (δ) συνεχιζόμενες αρνητικές επιπτώσεις από την χρηματοοικονομική κρίση του 2008 για πολλά νοικοκυριά και τους ισολογισμούς πολλών επιχειρήσεων. Αυτοί οι παράγοντες συμβάλουν ώστε η απασχόληση να μην ανακάμπτει αρκετά γρήγορα, παρά το υποτιθέμενο τέλος της οικονομικής κάμψης. Εν τω μεταξύ, οι δημόσιες επενδύσεις σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης μειώθηκαν από 3.7% του ΑΕΠ το 2008 σε 3.2% στο τέταρτο τρίμηνο του 2011, εξηγώντας κατά κάποιο τρόπο την αδύναμη εικόνα της οικονομίας. Σε αυτή την έκθεση χρησιμοποιούμε το μακροοικονομικό μοντέλο του Ινστιτούτου Οικονομικών Levy για να προσομοιώσουμε την κατάσταση της οικονομίας κάτω από τα τέσσερα ακόλουθα σενάρια: (1) ένα σενάριο ιδιωτικού δανεισμού, όπου εντοπίζουμε το απαιτούμενο ποσό σχετικά με τον καθαρό δανεισμό/καθαρή δανειοδότηση για να επιτευχθεί η πορεία της αύξησης της απασχόλησης κάτω από τις σημερινές πολιτικές του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, σε μια έκθεση που ξεχειλίζει από υπερβολική αισιοδοξία και προκατάληψη εναντίον των ελλειμμάτων, (2) ένα πιο αληθοφανές σενάριο, όπου υποθέτουμε ότι η κυβέρνηση έχει επεκτείνει τις περισσότερες φορολογικές ελαφρύνσεις και ότι ο δανεισμός των νοικοκυριών αυξάνεται με πιο λογικούς ρυθμούς από ότι στο προηγούμενο σενάριο, και (3) ένα σενάριο δημοσιονομικής τόνωσης της οικονομίας, στο οποίο προσομοιώνουμε τις επιπτώσεις μιας αύξησης της τάξης του 1% στις κρατικές επενδύσεις. Τα αποτελέσματα αποκαλύπτουν τη σημασία της συσσώρευσης χρέους ως μέτρο στην διαμόρφωση της μακροοικονομικής πολιτικής. Το πρώτο σενάριο αναπαράγει τις σχετικά αισιόδοξες προβλέψεις του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου για την απασχόληση, αλλά τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι το σενάριο ανάπτυξης με οδηγητή τον ιδιωτικό τομέα επαναφέρει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις σε τρομακτικά υψηλά επίπεδα χρέους. Σημειώνουμε ότι οι προβλέψεις του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου χρησιμοποιούν ένα ορθόδοξο μοντέλο που έχει αρκετά ουσιώδη ψεγάδια. Αυτό επιτρέπει στο Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου να καταλήγει στο λανθασμένο συμπέρασμα ότι οι σημερινές πολιτικές θα μειώσουν το ποσοστό ανεργίας δίχως να αυξήσουν τα επίπεδα χρέους για τον ιδιωτικό τομέα. Οι πολιτικές που αξιολογούμε στο δεύτερο σενάριο δεν δείχνουν να είναι καλύτερες, παρά το ότι διακρίνονται από μια πιο χαλαρή δημοσιονομική στάση. Τέλος, το τρίτο σενάριο στην ανάλυσή μας αποδεικνύει ότι ακόμη και μια μικρή αύξηση στις κρατικές επενδύσεις χρηματοδοτούμενες από φόρους θα μπορούσαν να μειώσουν σημαντικά το ποσοστό ανεργίας—περίπου κατά 0.5%. Ένα πακέτο δημοσιονομικών κινήτρων αυτού του μεγέθους είναι πολιτικά εφικτό στην παρούσα φάση. Όμως, τα αποτελέσματα της ανάλυσής που πραγματοποιήσαμε μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι θα χρειαστεί ένα πολύ μεγαλύτερο πακέτο δημοσιονομικών μέτρων τόνωσης της οικονομίας προκειμένου να μειωθεί η ανεργία σε αποδεκτά επίπεδα για τους περισσότερους χαράκτες πολιτικής.Αρχείο:Σχετικό Πρόγραμμα:Συγγραφέας/είς:
-
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ | Δεκέμβριος 2011Η δημοσιονομική λιτότητα είναι πλέον ένα παγκόσμιο φαινόμενο και η επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης δεν ευνοεί τις προοπτικές της δημοσιονομικής πολιτικής σε εθνικό επίπεδο. Σύμφωνα με τις baseline προβλέψεις της Ομάδας Μακροοικονομικής Ανάλυσης στο Ινστιτούτο Οικονομικών Λίβι, οι φόβοι για μια οικονομική στασιμότητα μεγάλης διάρκειας και μια παγωμένη αγορά εργασίας είναι απόλυτα δικαιολογημένοι. Υποθέτοντας ότι δεν θα προκύψει οποιαδήποτε αλλαγή στην τιμή του δολαρίου ή στα επιτόκια, και πως το έλλειμα, με βάση το πλέον πρόσφατο σενάριο «μη αυξομείωσης» του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, θα παραμείνει στα ίδια επίπεδα, η ανάπτυξη θα παραμείνει πολύ αδύναμη έως το 2016 και η ανεργία θα ξεπεράσει το 9%. Σε ένα εναλλακτικό σενάριο, οι συγγραφείς προσομοιώνουν την επίπτωση των νέων μέτρων λιτότητας που αντιστοιχούν με την εφαρμογή μεγάλων περικοπών στις δημόσιες δαπάνες. Στο σενάριο αυτό, η ανάπτυξη πέφτει στο 0.6% στο δεύτερο τρίμηνο του 2014 προτού εξισορροπηθεί στο 1%, ενώ η ανεργία αυξάνεται στο 10.7% έως το τέλος του 2016. Στο σενάριο δημοσιονομικών κινήτρων, η ανάπτυξη του πραγματικού ΑΕΠ αυξάνεται πολύ γρήγορα, η ανεργία μειώνεται στο 7.2%, και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών των ΗΠΑ φτάνει στο 1.9% έως το τέλος του 2016 – με μια αναλογία χρέους προς ΑΕΠ, η οποία, στο 97.4%, είναι λίγο υψηλότερη από αυτή στο baseline σενάριο. Μια εξαγωγική αναπτυξιακή στρατηγική δεν πρόκειται να πετύχει τίποτα παραπάνω από το να αποσπάσει ένα μικρό οσοστό πελατών από τις άλλες εξαγωγικές χώρες, ενώ οι συγγραφείς δεν περιμένουν καμία καθαρή συνεισφορά στην ανάπτυξη της συνολικής ζήτησης από τον χρηματοοικονομικό τομέα. Τονίζουν ότι επιπλέον μέτρα δημοσιονομικών κινήτρων είναι απαραίτητα, αλλά η επιβολή ενός νέου γύρου λιτότητας θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μια ιδιαίτερα επικίνδυνη κατάσταση για την Ουάσινγκτον.Αρχείο:Σχετικό Πρόγραμμα:Συγγραφέας/είς:
-
ΜΟΝΟΣΕΛΙΔΟ No. 13 | Σεπτέμβριος 2011
Τα στοιχεία για την κοινωνική ασφάλιση διαψεύδουν τους παλαβούς ισχυρισμούς περί απάτης
Δείτε Περισσότερα Δείτε ΛιγότεραΟ ερευνητής Greg Hannsgen και ο πρόεδρος Δημήτρης Β. Παπαδημητρίου διαψεύδουν τους ισχυρισμούς από τους σκεπτικιστές της Κοινωνικής Ασφάλισης ότι το πρόγραμμα δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα «σχέδιο Πόνζι».Αρχείο:Σχετικό Πρόγραμμα:Συγγραφέας/είς: -
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚH ΕΡΓΑΣΙΑ ΥΠΟ ΕΞΕΛΙΞΗ No. 681 | Αύγουστος 2011
Μαθήματα που θα έπρεπε να παίρναμε από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση αλλά δεν το κάναμε
Δείτε Περισσότερα Δείτε ΛιγότεραΗ εργασία αυτή ξεκινάει μετρώντας ξανά τα αίτια και τις συνέπειες της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης (ΠΧΚ). Το γεγονός που πυροδότησε την κρίση ήταν, φυσικά, το ξεδίπλωμα της κρίσης στα στεγαστικά δάνεια υψηλού κινδύνου (subprimes). Εντούτοις, το άρθρο υποστηρίζει ότι το χρηματοοικονομικό σύστημα ήταν ήδη τόσο εύθραυστο που σχεδόν οτιδή̟ποτε θα μπορούσε να είχε προκαλέσει την κατάρρευση. Στη συνέχεια, αξιολογεί τα μαθήματα που θα έπρεπε να έχουμε πάρει από την κρίση. Εν συντομία, αυτά συμπεριλαμβάνουν: (α) η ΠΧΚ δεν ήταν μια κρίση ρευστότητας, (β) η στάθμιση των οικονομικών κινδύνων (underwriting) παίζει ρόλο, (γ) αρρύθμιστοι και ανεπιτήρητοι χρηματοοικονομικοί θεσμοί εξελίσσονται με φυσικό τρόπο σε οργανισμούς ελέγχου απάτης, και (δ) το χειρότερο μέρος είναι το κουκούλωμα των εγκλημάτων. Το άρθρο προβάλλει το επιχείρημα ότι δεν μπορούμε να λύσουμε την κρίση έως ότου χτη̟πήσουμε την απάτη και ολοκληρώνει με το περίγραμμα μιας αντζέντας για μεταρρύθμιση στο ̟πλαίσιο της εργασίας του Χάιμαν Μίνσκυ.Αρχείο:Σχετικό Πρόγραμμα:Συγγραφέας/είς: -
ΜΟΝΟΣΕΛΙΔΟ No. 12 | Αύγουστος 2011Ο πρόεδρος Δημήτρης Β. Παπαδημητρίου και ο Μελετητής Έρευνας Greg Hannsgen επιχειρηματολογούν ότι η οικονομική υποχώρηση έχει μετατρα̟πεί σε μια παρατεταμένη και πολύ ασυνήθιστη κάμψη της ανάπτυξης, αποτρέποντας μια ανάκαμψη της αγοράς εργασίας—και η κυβέρνηση βρίσκεται πολύ ̟πίσω στην προσπάθεια της δημιουργίας των νέων θέσεων εργασίας που απαιτούνται για να αντιπετωπιστεί αυτή η καταστροφή.Αρχείο:Σχετικό Πρόγραμμα:Συγγραφέας/είς:
-
ΚΕΙΜΕΝO ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ No. 119 | Αύγουστος 2011Το μοντέλο της εξαγωγικής ανάπτυξης είναι μια αναπτυξιακή στρατηγική που στοχεύει σε αυξανόμενη παραγωγική ικανότητα εστιάζοντας στις ξένες αγορές. Κυριάρχησε προς το τέλος της δεκαετίας του ’70 και έγινε μέρος μιας καινούργιας συναίνεσης ανάμεσα στους οικονομολόγους σχετικά με τα οφέλη του διεθνούς «ανοίγματος» της οικονομίας. Σύμφωνα με τον Thomas I. Palley, το μοντέλο αυτό έχει εξαντλήσει τα περιθώρια του λόγω των μεταβαλλόμενων συνθηκών στις οικονομίες αναδυόμενων αγορών καθώς και στις ανεπτυγμένες οικονομίες. Ο συγγραφέας σκιαγραφεί τα στάδια εξέλιξης του μοντέλου της εξαγωγικής ανάπτυξης που οδήγησαν στην υιοθέτησή του παγκοσμίως, καθώς και τις διάφορες επικρίσεις κατά της ατζέντας που έχουν γίνει αρκετά προφητικές. Ολοκληρώνει με το επιχείρημα ότι θα πρέπει να μειώσουμε την εξάρτηση σε στρατηγικές που στοχεύουν στην προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων με εξαγωγικό προσανατολισμό και να θεσπίσουμε ένα νέο παράδειγμα στηριζόμενο στο μοντέλο της ανάπτυξης της εγχώριας ζήτησης. Διαφορετικά, είναι πολύ πιθανό να βιώσει η παγκόσμια οικονομία ασυμμετρική στασιμότητα και αυξανόμενες οικονομικές εντάσεις μεταξύ αναδυόμενων αγορών και βιομηχανικών οικονομιών.Αρχείο:Σχετικό Πρόγραμμα:Συγγραφέας/είς:Thomas I. Palley
-
ΚΕΙΜΕΝO ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ (HIGHLIGHTS) No. 114A | Σεπτέμβριος 2010Στο νέο αυτό κείμενο δημόσιας πολιτικής, ο Πρόεδρος Δημήτρης Β. Παπαδημητρίου και ο Ερευνητικός Μελετητής Greg Hannsgen αξιολογούν τη σημερινή πορεία των δημοσίων ελλειμμάτων στις Ηνωμένες Πολιτείες στο πλαίσιο του κυβερνητικού χρέους και των δαπανών, της οικονομικής ανάκαμψης και της ανεργίας. Είναι ανένδοτοι ότι δεν υπάρχει τεκμηρίωση για την πεποίθηση ότι η μείωση δαπανών ή η αύξηση φόρων σε οποιοδήποτε κλίμακα θα μειώσει το ομοσπονδιακό έλλειμμα, πόσο μάλλον ότι θα οδηγήσει την οικονομία σε σταθερή ανάπτυξη. Οι μεγάλοι φόβοι σχετικά με τα πρόσφατα μέτρα τόνωσης της οικονομίας και την ταχεία ανάπτυξη της προσφοράς χρήματος αποδεικνύονται για άλλη μια φορά να είναι άκαιροι. Κατά την άποψη των συγγραφέων, πρέπει να βρούμε τη θέληση να αναζωογονήσουμε την κυβέρνηση και να διατηρήσουμε μια κεϋνσιανική στήριξη της οικονομίας ενώπιον μιας ιδεολογικής αντίθεσης και διαδεδομένης δυσπιστίας προς το ρόλο του κράτους.Αρχείο:Σχετικό Πρόγραμμα:Συγγραφέας/είς:
-
ΚΕΙΜΕΝO ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ No. 112 | Ιούνιος 2010Ο Ανώτατος Μελετητής James K. Galbraith εξετάζει κριτικά την ψευδαίσθηση του να βλέ̟πει κανείς την οικονομία των ΗΠΑ μέσα από το πρίσμα της ελεύθερης αγοράς, της α̟πορρύθμισης, των ιδιωτικο̟ποιήσεων και μιας καλοπροαίρετης κυβέρνησης η οποία λειτουργεί κυρίως μέσω της νομισματικής σταθερο̟ποίησης—η ε̟πικρατούσα άποψη ανάμεσα στους οικονομολόγους τις τελευταίες τρείς δεκαετίες. Οι πραγματικές π̟ηγές της αμερικανικής ισχύος, ισχυρίζεται, βρίσκονται με εκείνους που διαχειρίζονται και ελέγχουν τους δημόσιους-ιδιωτικούς τομείς—ειδικά τους δημόσιους θεσμούς σε αυτούς τους τομείς—και οι οποίοι έχουν συνήθως μαζί τους μια π̟ολιτική ατνζέντα. Ο Galbraith αποκαλεί το πλαίσιο αυτό «το αρπακτικό κράτος»: μια κυβέρνηση που είναι απ̟οφασισμένη, όχι να αλλάξει τους κανόνες με κά̟ποιον ιδεαλιστικό τρόπο, αλλά να χρησιμοποιήσει τους υπάρχοντες θεσμούς για πολιτική πατρωνεία σε μεγάλη κλίμακα. Και η διαδικασίσ αυτή είναι στενά συνδεδεμένη με την χρηματοοικονομική απορρύθμιση.Αρχείο:Σχετικό Πρόγραμμα:Συγγραφέας/είς:
Press Room
Αποψη: Η μυθολογία των 100 ή 200 δισ. κόστους διαχείρισης ΣΥΡΙΖΑ
Προυποθεσεισ για Ισχυρη Επανεκκινηση τησ Οικονομιασ
Στα Media
