Δημοσιεύσεις στα Ελληνικά

Του Δημήτρη Τσάκα

Εθνικος Κηρυκας, January 25, 2013. All Rights Reserved.

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Ενώπιον μιας αίθουσας ασφυκτικά γεμάτης με φοιτητές, σπουδαστές, καθηγητές και ομογενείς και το ακροατήριο καθηλωμένο στις θέσεις του, μίλησε το βράδυ της Πέμπτης ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, στο Πανεπιστήμιο Columbia.

Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης αναφέρθηκε στις συνέπειες της οικονομικής ύφεσης, στην ανεργία, στο μνημόνιο της λιτότητας, όπως το χαρακτήρισε, στην πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, την εθνικοποίηση των τραπεζών και την προστασία της δημοκρατίας από τον φασισμό και τον νεοναζισμό.

Η ομιλία του έγινε στο πλαίσιο της συζήτησης με θέμα «Μια βραδιά με τον ΣΥΡΙΖΑ για την Ελλάδα και την Ευρωζώνη», που διοργανώθηκε από τη Νομική Σχολή του εν λόγω Πανεπιστημίου. Αν και η συζήτηση διήρκησε περισσότερες από τρεις ώρες και με δύο διαφορετικές ομάδες ομιλητών, εν τούτοις κέντρισε το ενδιαφέρον του ακροατηρίου, το οποίο παρέμεινε μέχρι το τέλος καθηλωμένο στις θέσεις του.

Το μεγαλύτερο μέρος της αρχικής ομιλίας του Αλέξη Τσίπρα έγινε στην Ελληνική, με μετάφραση, ενώ ο διάλογος που ακολούθησε με τις ομιλίες του Γιάννη Μήλιου, της Ρένας Δούρου και της Ράνιας Αντωνοπούλου και τις παρεμβάσεις των καθηγητών έγινε εξ ολοκλήρου στην Αγγλική και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης μίλησε με καλή προφορά, με αυτοπεποίθηση, απέδειξε ότι είναι γνώστης των ζητημάτων, ότι έχει χαρίσματα ηγέτη και αρκετές φορές χειροκροτήθηκε για τις θέσεις του.

Τόσο κατά τη διάρκεια της ομιλίας του όσο και κατά τη διάρκεια των απαντήσεων στις ερωτήσεις, ο Αλέξης Τσίπρας επικαλέστηκε πολλές φορές την ευθύνη που του ανέθεσε ο λαός αναδεικνύοντας το κόμμα του ως αξιωματική αντιπολίτευση και τόνισε ότι είναι έτοιμοι για τη μάχη κατά του μνημονίου της λιτότητας, ούτως ώστε ο ελληνικός λαός αντί της επιβίωσής του να ζήσει με αξιοπρέπεια.

Η συζήτηση
Μετά την αρχική ομιλία του κ. Τσίπρα ακολούθησε η συζήτηση σε δύο πάνελ για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και η Ευρωζώνη και για το όραμα του ΣΥΡΙΖΑ, όσον αφορά την οικονομική και χρηματοπιστωτική μεταρρύθμιση.

Οι καθηγητές Katharina Pistor, Thomas Ferguson, Mark Weisbrot, Mathew Forstater, Helen Ginsburg στις παρεμβάσεις τους αναφέρθηκαν στις συνέπειες της κρίσης στην Ελλάδα και στην Ευρωζώνη, ενώ η Ράνια Αντωνοπούλου μίλησε για το μείζον ζήτημα της ανεργίας και προσπάθησε με μια σειρά τεκμηρίων να αποδείξει ότι στην περίπτωση της Ελλάδας είχαμε λάθος διάγνωση, λάθος συνταγή και λάθος φάρμακα και πρότεινε την άμεση αναστολή της εφαρμογής των μέτρων της λιτότητας.

Παράλληλα, εκφράστηκαν απόψεις για το ενδεχόμενο της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ και μάλιστα έγιναν συγκρίσεις και με την Αργεντινή και πρότειναν, όπως ακολουθηθεί και στην Ελλάδα το παράδειγμα της Γερμανίας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που συσχετίστηκε η αποπληρωμή του χρέους με την ανάπτυξη.

Ευρέως συζητήθηκε και το θέμα της ανεργίας και έγιναν αναφορές στον τρόπο με τον οποίο η Αμερική αντιμετώπισε το πρόβλημα μετά το Κραχ του 1929 και μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς επίσης και η Σουηδία.

Οι ομιλητές μάλιστα τόνισαν ότι ο μοναδικός τρόπος για τη δημιουργία θέσεων εργασίας σε περιόδους ύφεσης είναι η προώθηση των κρατικών επενδύσεων.

Μετά τις παρεμβάσεις των καθηγητών, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ δευτερολόγησε και τόνισε ότι «στην Ελλάδα δεν έχουμε ύφεση, αλλά δυσπραγία και ότι οι προβλέψεις είναι δυσοίωνες».

Επικαλέστηκε τα στοιχεία της ανεργίας μεταξύ των νέων, που αγγίζει το 50% και τόνισε το δράμα που αντιμετωπίζει η χώρα και είναι η αιμορραγία του επιστημονικού δυναμικού στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

«Είμαστε μπροστά σε μια τεράστια ανθρωπιστική κρίση», επεσήμανε ο κ. Τσίπρας και εστίασε την προσοχή του στις «βάρβαρες πολιτικές» που εφαρμόζονται στην Ελλάδα.

Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την έξοδο από το ευρώ, τόνισε ότι «η έξοδος δεν είναι λύση» και επισήμανε ότι η Ελλάδα αποτελεί συστημικό κίνδυνο για την Ευρωζώνη.

«Εμείς δεν πιστεύουμε ότι ήταν λύση η έξοδος, αλλά ότι η έξοδος χρησιμοποιήθηκε ως μέσο πιέσεων προς τον ελληνικό λαό για να δεχτεί τα βάρβαρα μέτρα λιτότητας».

Στη συνέχεια, ο κ. Τσίπρας αναφέρθηκε στις πρόσφατες συναντήσεις στη Γερμανία και με τους εκπροσώπους του ΔΝΤ και τόνισε ότι η στρατηγική τους να επιμείνουν στην εφαρμογή του προγράμματος λιτότητας έχει αποτύχει.

Επανέλαβε ότι η κρίση δεν ήταν ελληνική αλλά κρίση του συστήματος της Ευρωπαϊκής Ενωσης και ισχυρίστηκε ότι σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία δεν μπορείς να απομονώσεις τον ιό της ύφεσης.

Απαντώντας σε ερώτηση για τις τράπεζες, υπογράμμισε ότι διασώθηκαν με τα χρήματα του Δημοσίου και των φορολογουμένων και ισχυρίστηκε ότι δεν «έχουμε τράπεζες» λόγω της εθνικοποίησής τους, αλλά άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο δημιουργίας νέων τραπεζών.

Μίλησε αμέσως μετά για τις πρόσφατες εκλογές και τις δημοσκοπήσεις και τόνισε ότι αν τον Ιούνιο ο λαός θα τους εμπιστευόταν την εξουσία τότε η πολιτική κατάσταση θα είχε αλλάξει.

«Είμαστε έτοιμοι για τη μεγάλη μάχη, για να απορρίψουμε το μνημόνιο της λιτότητας. Θέλουμε ο λαός μας όχι απλά να επιβιώσει, αλλά να ζήσει με αξιοπρέπεια», κατέληξε ο κ. Τσίπρας.

Η ομιλία
Αναφερόμενος στην επίσκεψή του στις ΗΠΑ, ο κ. Τσίπρας επεσήμανε ότι «έχει ήδη αποδειχθεί χρήσιμη τόσο για εμάς όσο και για πολλούς και πολλές, οι οποίοι είχαν ακούσει για το ΣΥΡΙΖΑ από τρίτους και τώρα αξιοποίησαν τη δυνατότητα να μας ακούσουν και από κοντά. Χωρίς διαμεσολαβήσεις, που καμία φορά υπόκεινται στον παραμορφωτικό φακό της πολιτικής σκοπιμότητας».

Στη συνέχεια, σύγκρινε τον τρόπο με τον οποίο οι ΗΠΑ και η ΕΕ αντιμετώπισαν την κρίση και τόνισε ότι σε «αντίθεση με τις ΗΠΑ, όπου έγινε επιλογή χρηματοπιστωτικής επέκτασης, η Ευρώπη επέλεξε το δρόμο των σκληρών προγραμμάτων λιτότητας για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Και ιδιαίτερα η Ελλάδα, αντιμετωπίστηκε ως ο πειραματικός σωλήνας εφαρμογής βάρβαρων νεοφιλελεύθερων επιλογών. Επιλογών που δεν οδήγησαν τη χώρα απλά στην παγίδα της ύφεσης, αλλά μπροστά σε μια πρωτοφανή ανθρωπιστική κρίση».

«Από την αρχή θέλω να ξεκαθαρίσω το εξής: Εμείς γνωρίζουμε ότι η ελληνική οικονομία είχε τα δικά της ενδογενή προβλήματα. Προβλήματα δομικά με βαθιές ρίζες. Τα έχουμε επισημάνει και έχουμε ασκήσει και την κριτική μας. Δεν είναι αυτά όμως που δημιούργησαν την κρίση στην Ελλάδα. Η κρίση, άλλωστε, δεν είναι ελληνική. Δεν την προκάλεσαν οι ενδογενείς αδυναμίες, ενδεχομένως να την επιδείνωσαν, αλλά δεν την προκάλεσαν», πρόσθεσε.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ υπογράμμισε ότι «ο ελληνικός λαός είναι ένας εργατικός λαός, αλλά, δυστυχώς, συκοφαντήθηκε άγρια από την πολιτική του ηγεσία. Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα υγιείς επιχειρήσεις κλείνουν και εκπαιδευμένοι άνθρωποι φεύγουν από τη χώρα. Οχι γιατί είναι τεμπέληδες, αλλά γιατί το πιστωτικό σύστημα έχει σταματήσει να λειτουργεί και το κράτος αντί να βοηθά υπονομεύει δυνατότητες ανάπτυξης».

Αναφερόμενος στον τραπεζικό τομέα, υποστήριξε «ότι οι τράπεζές μας δεν μπορούν ούτε να δανειστούν ούτε να δανείσουν, παρόλο που επρόκειτο για τραπεζικό σύστημα το οποίο δεν είχε εκτεθεί στον υπερδανεισμό στα στεγαστικά δάνεια και στις τιτλοποιήσεις, απ’ όπου ξεκίνησε η κρίση. Και αυτός ο φαύλος κύκλος περιστρέφεται όλο και πιο γρήγορα. Η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε χώρα αναφοράς για όποιον θέλει να μελετήσει το πώς η πολιτική της ύφεσης καταστρέφει τον κοινωνικό ιστό. Για όποιον θέλει να καταλάβει πώς τα προγράμματα λιτότητας αδυνατούν να λύσουν το πρόβλημα του χρέους. Για όποιον θέλει να δει πώς μια κυβέρνηση καταφέρνει να προστατεύσει τους μεγάλους φοροφυγάδες που έχουν καταθέσεις στις τράπεζες του εξωτερικού».

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρθηκε στο ζήτημα του χρέους και τόνισε πως το χρέος είναι το σύμπτωμα ενός βαθύτερου προβλήματος και ότι δεν είναι η αιτία.

Απαντώντας στην ερώτηση που είχε θέσει ο Αμερικανός οικονομολόγος και Νομπελίστας Krugman (Κρούγκμαν) «αν θα πληρώσουν οι πλούσιοι αυτά που τους αναλογούν ώστε να διατηρηθούν οι δομές του κοινωνικού κράτους;», ο κ. Τσίπρας απάντησε: «Στην Ελλάδα, επιλέχθηκε η μείωση των κοινωνικών δαπανών, των μισθών και κοινωνικών-οικονομικών δικαιωμάτων των εργαζομένων και των συνταξιούχων, πριν εκδηλωθεί η κρίση και ως μέσο διαχείρισης της κρίσης. Την ίδια στιγμή, η φοροδιαφυγή και οι φοροαπαλλαγές για τους πλούσιους, δημιουργούσαν λιγότερα έσοδα και αύξηση του χρέους. Ομως, η βασική αιτία της κρίσης βρίσκεται στη δομή της ευρωζώνης.

Ο λόγος είναι διπλός: οι χώρες μας είναι μέρος μιας άσχημα σχεδιασμένης Νομισματικής Ενωσης και συγχρόνως η πολιτική που προκρίθηκε από την ΕΕ για να διαχειριστεί την κρίση του 2008, έβλεπε την ύφεση ως θεραπεία».

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έκανε λόγο, επίσης, για «μια νομισματική ένωση που έκανε δύο πράγματα:

- Αφαίρεσε από τις οικονομίες μας την ικανότητα να απορροφήσουν ένα σοκ, σε περίπτωση που μας χτυπήσει μια παγκόσμια ή περιφερειακή κρίση.

- Και φρόντισε ώστε, όταν ήρθε το σοκ, να είναι πολύ, πολύ μεγαλύτερο!
Γιατί μεγαλύτερο; Επειδή, κατά τη διάρκεια των ‘καλών εποχών’, η Νομισματική μας Ενωση οδήγησε σε γιγαντιαίες ροές κεφαλαίων από τις πλεονασματικές χώρες στις ελλειμματικές. Οι ροές δημιούργησαν φούσκες που, με τη σειρά τους, δημιούργησαν την εντύπωση της ανάπτυξης (μεγέθυνσης) και της προόδου. Σας θυμίζω ότι δεν υπάρχει ομοσπονδιακός προϋπολογισμός στην Ευρώπη, ούτε επιδόματα ανεργίας που πληρώνονται από κεντρικό προϋπολογισμό. Δηλαδή δεν υπάρχουν αυτόματοι σταθεροποιητές».

«Ωστόσο -υποστήριξε-, εδώ συνέβαλε ο δεύτερος παράγοντας ώστε να οδηγηθούμε στην καταστροφή. Αυτός έχει να κάνει με την ευρωπαϊκή διαχείριση της κρίσης. Αυτή διαμορφώθηκε μετά τον Οκτώβριο του 2008 και θυμόμαστε όλοι τις συγκρούσεις στις συνόδους των G20 μεταξύ των ΗΠΑ και των ηγεμονικών δυνάμεων της ΕΕ».

Ακολούθως, θύμισε ότι «ο τότε προεδρεύων της ΕΕ, ο κ. Τοπόλανεκ είχε χαρακτηρίσει την επιλογή Ομπάμα, να αυξήσει τα ελλείμματα για να αναχαιτιστεί η αύξηση της ανεργίας ως ‘δρόμο για την κόλαση’. Αυτή η ρήση συνόψιζε με τον καλύτερο τρόπο την αντίληψη που υπερίσχυσε στην ΕΕ. Η απόφαση ήταν να χρησιμοποιηθεί η ύφεση ως εργαλείο, ώστε να επιταχυνθούν μία σειρά νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις στην Ε.Ε. που το προηγούμενο διάστημα ήταν πολιτικά δύσκολο να δρομολογηθούν με γρήγορους ρυθμούς. Τα προγράμματα λιτότητας, οι περικοπές των δημοσίων δαπανών και η απειλή εξόδου από τις αγορές θεωρήθηκαν βασικά στοιχεία τα οποία θα έπειθαν το πολιτικό σύστημα να πειθαρχήσει στα προγράμματα λιτότητας, στις μειώσεις μισθών και στον περιορισμό του κοινωνικού κράτους».

Ο κ. Τσίπρας ανέφερε ότι «στην Ελλάδα, το κράτος δε χρεοκόπησε άμεσα, παρόλο που είχε δανειστεί σε πολύ μεγάλο βαθμό. Η οικονομική ύφεση στην Ελλάδα ξεκινά μετά την υπογραφή του πρώτου Μνημονίου, ξεκινά από το καλοκαίρι του 2010. Μία συμφωνία στην οποία υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες οδηγηθήκαμε, ενώ ένα μήνα πριν είχαμε δανειστεί μέσω ομολόγων με 6% επιτόκιο, όταν η Ιταλία και η Ισπανία κρατήθηκαν εκτός Μνημονίου, πληρώνοντας για 1 χρόνο γύρω στο 7%. Αν παρακολουθήσετε την πορεία των spreads θα δείτε ότι δεν ακολούθησαν ανοδική πορεία από το 2008. Πρώτα αυξήθηκαν, την εποχή όπου λεγόταν ότι δε θα υπάρξει βοήθεια σε καμία χώρα της ΕΕ. Μετά μειώθηκαν όταν έγιναν δηλώσεις ότι θα λειτουργήσει η ‘κοινοτική αλληλεγγύη’. Και μετά ξαναυξήθηκαν, όταν διευκρινίστηκε ότι η κοινοτική αλληλεγγύη θα ήταν στα λόγια μόνο, ή με όρους Μνημονίου».

Μιλώντας για τις ιστορικές πραγματικότητες της Οικονομίας, τόνισε ότι «αυτό δείχνει, ότι εδώ ρόλο έπαιξαν, όχι τα συγκεκριμένα δημοσιονομικά προβλήματα της Ελλαδας, που έχουν ιστορικό βάθος. Οχι μόνο η λανθασμένη αρχιτεκτονική, αλλά η πολιτική διαχείριση της κρίσης από την ΕΕ και η επιθυμία του πολιτικού συστήματος στην Ελλάδα να εντάξει τη χώρα σε ένα πρόγραμμα που θα την ανάγκαζε να εφαρμόσει νεοφιλελεύθερες πολιτικές που παλιότερα είχαν συναντήσει μεγάλη κοινωνική αντίδραση. Από τη στιγμή που ψηφίστηκε το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, η πορεία, όπως τότε είχαμε αναλύσει, ήταν προδιαγεγραμμένη σε μία βαθιά, χωρίς προηγούμενο ύφεση. Στην αρχή χρεοκόπησε το ελληνικό δημόσιο, δηλαδή ετέθει εκτός αγορών. Στη συνέχεια, οι τράπεζες που είχαν δανείσει το κράτος επίσης χρεοκόπησαν.

Στη συνέχεια, οι επενδυτές χρεοκόπησαν. Σύντομα, ολόκληρη η χώρα είχε καταρρεύσει».

Ανέφερε ότι «δεδομένης της δομής της Ευρωζώνης, όπου τα κράτη, χωρίς μία Κεντρική Τράπεζα από πίσω τους, έπρεπε να βάλουν πλάτη στην πτώχευση των τραπεζών και όπου οι τράπεζες έπρεπε να συνεχίσουν τη χρηματοδότηση των χρεοκοπημένων κρατών, ήταν αναπόφευκτο ότι η θανάσιμη αγκαλιά μεταξύ αφερέγγυων τραπεζών και αφερέγγυων κρατών, θα οδηγούσε σε φαινόμενο ντόμινο. Σε εκείνο το σημείο, η Ευρωπαϊκή Ενωση αρνήθηκε να δει κατάματα τα διαρθρωτικά ρήγματα στην καρδιά της Νομισματικής Ενωσης.

- Αποφάσισαν ότι ήταν καλύτερα να προσποιούνται ότι αυτό είναι απλώς μια κρίση δημόσιου χρέους, από το να παραδεχτούν ότι έχουν σχεδιάσει μια Νομισματική Ενωση-έκτρωμα.

- Αποφάσισαν να επιβάλουν λιτότητα σε υπό κατάρρευση οικονομίες, εξασφαλίζοντας έτσι ότι ο ρυθμός της κατάρρευσης θα επιταχυνθεί.

- Με τον τρόπο αυτό, επέφεραν μια ύφεση που δεν ήταν απαραίτητο να έχουμε.

- Παράλληλα, συντελέσθηκε και συνεχίζει να συντελείται μία μεγάλη αναδιανομή πλούτου, εισοδημάτων, ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων και ισχύος.

Παρ’ όλη την ύφεση, τα εισοδήματα των μισθωτών, των ελεύθερων επαγγελματιών και των μικροεπιχειρηματιών έχουν καταρρεύσει, ταχύτερα από την ύφεση, και προβλέπεται, από την ίδια την ΕΕ, αυτό να συνεχίζεται μέχρι το 2016.
Ενώ αντίθετα, όπως προβλέπει η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μεταξύ 2010-2016 τα ακαθάριστα κέρδη (ακαθάριστο λειτουργικό πλεόνασμα), θα έχει αυξηθεί κατά 10%

- Και επιμένουν ακόμα σε αυτό.

- Με τεράστιο ανθρώπινο κόστος.

- Και με ένα φοβερό κόστος για τη δημοκρατία.

Το συμπέρασμα από όσα σας περιγράφω είναι ότι η Ευρώπη δυστυχώς δεν έλαβε κανένα μάθημα από τα παθήματα της Ιστορίας».

Αμέσως μετά ανέφερε μια σειρά στοιχείων τα οποία οδηγούν στο συμπέρασμα, ότι «η Ευρώπη δυστυχώς δεν έλαβε κανένα μάθημα από τα παθήματα της Ιστορίας».

«Από τα παθήματα της κρίσης του 1929 που μας δίδαξαν ότι, εάν η πολιτική τάξη αποτύχει να αντιμετωπίσει τις συνέπειες αυτής της κατάρρευσης και η οικονομική κάμψη μετατραπεί σε ύφεση, τότε οι Ναζί δε θα αργήσουν να βρεθούν σύντομα στο Κοινοβούλιο. Και στο Κοινοβούλιο της χώρας μου, είμαστε υποχρεωμένοι κάθε μέρα να καθόμαστε απέναντι από μια πτέρυγα των Ναζί κακοποιών που προωθούν τον αντισημιτισμό και χαιρετούν όπως ο Αδόλφος Χίτλερ. Αν βρίσκομαι σήμερα ανάμεσά σας, ένας από τους λόγους είναι ότι σε μια παγκοσμιοποιημένη Οικονομία, δεν μπορείς να απομονώσεις τον ιό της ύφεσης σε μια μόνο χώρα, σε μια μόνο ήπειρο. Ούτε να απομονώσεις τις κοινωνικές συνέπειες και τους κινδύνους από την επάνοδο των ιδεολογιών του μίσους. Εχουμε λοιπόν κοινά συμφέροντα και κοινούς στόχους, να εργαστούμε ώστε να αναχαιτίσουμε τη στρατηγική της ύφεσης, της κοινωνικής διάλυσης και τις ιδέες του μίσους και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού».

Καταλήγοντας, ο κ. Τσίπρας επεσήμανε ότι «πρέπει να κάνουμε τα πάντα ώστε να δείξουμε πως η ανθρωπότητα έγινε σοφότερη. Εμαθε από τις κρίσεις και τις καταστροφές του παρελθόντος. Να κάνουμε τα πάντα ώστε υψώσουμε τείχος προστασίας της δημοκρατίας απέναντι στον φασισμό και τον νεοναζισμό, που επιζητά να πάρει την ιστορική ρεβάνς».

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ χθες, Παρασκευή το πρωί, παραχώρησε συνέντευξη Τύπου στο Γραφείο Τύπου της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη, ενώ το βράδυ αναμενόταν να μιλήσει στο Κέντρο Μεταπτυχιακών Σπουδών (CUNY Graduate Center) στη διεύθυνση 365 της 5ης Λεωφόρου στο Μανχάταν. Η διάλεξη διοργανώνεται από το Κέντρο Μελέτης του Πολιτισμού, της Τεχνολογίας και της Εργασίας.