Δημοσιεύσεις στα Ελληνικά

Του Χ. Ι. Πολυχρονίου

Η Αυγή, 27 Μάρτιος 2013. Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος.

H Κύπρος, έχοντας εξελιχθεί σε μια οικονομία παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών «άκρως ανταγωνιστικών» προδιαγραφών, αποτελούσε πλυντήριο μαύρου χρήματος εδώ και δεκαετίες. Με την κατάρρευση του τραπεζικού της συστήματος, η Γερμανία επιτυγχάνει δύο στόχους: τη βέβαιη αποσύνδεση της Κύπρου από τη Ρωσία και την περαιτέρω ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των γερμανικών τραπεζών.

Όχι πολύ καιρό πριν, οι ιμπεριαλιστικές χώρες που αποσκοπούσαν στην τιμωρία ή την καταστροφή των οικονομικών αντιπάλων τους ή επεδίωκαν τη λεηλασία των πόρων άλλων χωρών, το έπρατταν με τον «φυσικό» τρόπο: συμμετείχαν σε ναυτικούς αποκλεισμούς, διέταζαν την απόβαση των πεζοναυτών με σκοπό την ανατροπή της εγχώριας κυβέρνησης ή προχωρούσαν σε άμεση εισβολή. Οι μουσουλμάνοι ηγέτες των επαρχιών της Οθωμανικής αυτοκρατορίας στη Βόρεια Αφρική αύξαναν τον πλούτο τους μέσω επιθέσεων σε εμπορικά πλοία από βάρβαρους κουρσάρους.
Στη σημερινή νεοφιλελεύθερη Ευρωπαϊκή Ένωση, κυριαρχούμενη από τη Γερμανία, η λεηλασία του πλούτου από την περιφέρεια στον πυρήνα της Ευρωζώνης λαμβάνει χώρα με έναν αμιγώς οικονομικό τρόπο, δηλαδή χωρίς τη χρήση της φυσικής βίας, με τις πολιτικές των «bail-outs» και τώρα των αυθαίρετων «bail-ins».

Με το ξέσπασμα της «κρίσης χρέους» στην Ευρωζώνη, απόρροια κατά κύριο λόγο της ελαττωματικής αρχιτεκτονικής της ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης και κατά δεύτερο της ανέμπνευστης πολιτικής που ακολούθησαν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, η Γερμανία άδραξε την ευκαιρία να επεκτείνει την οικονομική της κυριαρχία στην ευρωπαϊκή επικράτεια ακολουθώντας την πολιτική που εφάρμοσε στην περίπτωση της Ανατολικής Γερμανίας μετά την ενοποίηση: διάλυση της βιομηχανικής βάσης της πάλαι ποτέ κομμουνιστικής ανατολικής Γερμανίας και μετατροπή της σε δορυφόρο του Βερολίνου στο πλαίσιο μιας ενωμένης Γερμανίας. Στις ημέρες μας, οι διασώσεις των τραπεζών, μεταμφιεσμένες σε διασώσεις των χωρών της Ευρωζώνης, οι οποίες συνοδεύονται από αφόρητα μέτρα λιτότητας για την αποπληρωμή των δανείων «διάσωσης» και οικονομικές πολιτικές με στόχο τη συρρίκνωση του βιοτικού επιπέδου, την πλήρη ελαστικότητα στην αγορά εργασίας και το ξεπούλημα των κρατικών περιουσιακών στοιχείων, συγκροτούν το πλαίσιο μιας ενιαίας γερμανικής στρατηγικής για τη λεηλασία των οικονομιών του Νότου.

Ας μη μιλήσουμε καν για τη Συμφωνία του Λονδίνου του 1953 για το γερμανικό χρέος. Οι συνθήκες σήμερα είναι τόσο διαφορετικές που δεν υπάρχουν ρεαλιστικές πιθανότητες για την επίτευξη μιας τέτοιας συμφωνίας για το ελληνικό χρέος. Αλλάς ας πάρουμε την περίπτωση της διάσωσης της Τουρκίας το 2001 από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), το οποίο φέρει δικαιολογημένα τη φήμη ενός επικίνδυνου θεσμού σχετικά με τους όρους με τους οποίους συνεισφέρει χρηματοδότηση και τεχνική βοήθεια σε υπερχρεωμένες ή χρεωκοπημένες χώρες, προκειμένου να διαφωτιστεί το ζήτημα της πολιτικής στρατηγικής που εφαρμόζει σήμερα η Γερμανία απέναντι στις χώρες της περιφέρειας της Ευρωζώνης. Το ΔΝΤ, μόνο την περίοδο 2001-02, δάνεισε περίπου 20 δισ. δολάρια στην Τουρκία, ποσό που αναλογούσε περίπου στο 10% του ετήσιου ΑΕΠ της χώρας. Η αποπληρωμή των δανείων θα ξεκινούσε μετά από 5-6 χρόνια, δίνοντας την ευκαιρία ανάκαμψης της τουρκικής οικονομίας, λόγω της στρατηγικής σημασίας της γείτονος χώρας. Η Τουρκία συνέχισε να λαμβάνει οικονομική βοήθεια από το ΔΝΤ έως το 2008. Φέτος, τον Απρίλιο του 2013, αναμένεται να εξοφλήσει το υπόλοιπο των δανείων που ξεκίνησε να λαμβάνει από το ΔΝΤ από τα τέλη της δεκαετίας του 1990.

Συγκρίνετε αυτούς του όρους δανειοδότησης με αυτούς που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα υπό τις εντολές της Μέρκελ και του Σόιμπλε. Τρία χρόνια αργότερα, με την Ελλάδα να βρίσκεται στα πρόθυρα ανθρωπιστικής κρίσης ως μέλος του πλουσιότερου οικονομικού μπλοκ στον κόσμο, η Γερμανία αρνείται πεισματικά οποιαδήποτε συζήτηση περί αναδιαπραγμάτευσης του ελληνικού χρέους. Αυτό όμως είναι φυσικό από τη στιγμή που η μετατροπή της ελληνικής οικονομίας σε δορυφόρο της Γερμανίας δεν έχει ακόμη πλήρως ολοκληρωθεί.

Η «διάσωση» της Κύπρου εντάσσεται στην ίδια λογική της λεηλασίας του Νότου. H Κύπρος, έχοντας εξελιχθεί σε μια οικονομία παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών «άκρως ανταγωνιστικών» προδιαγραφών, αποτελούσε πλυντήριο μαύρου χρήματος εδώ και δεκαετίες. Με την κατάρρευση του τραπεζικού της συστήματος, η Γερμανία επιτυγχάνει δύο στόχους: τη βέβαιη αποσύνδεση της Κύπρου από τη Ρωσία και την περαιτέρω ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των γερμανικών τραπεζών. Στη Γερμανία έχουν ήδη μεταβιβαστεί από το 2011 πολλές δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ από τις υπερχρεωμένες χώρες του Νότου και η διαδικασία αυτή σίγουρα θα εντατικοποιηθεί μετά την απόφαση για τη ληστεία των τραπεζικών καταθέσεων στην Κύπρο.

Η πολιτική στρατηγική του 4ου Ράιχ είναι τόσο οφθαλμοφανής, που αναρωτιέται κανείς τι άλλο θα χρειαστεί για να ξυπνήσουν οι πολιτικοί ηγέτες του Νότου.

Ο Χ. Ι. Πολυχρονίου είναι ερευνητής και Policy Fellow στο Levy Economics Institute of Bard College της Νέας Υόρκης. Οι απόψεις στο άρθρο αυτό είναι αποκλειστικά του συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν κατ' ανάγκη τις απόψεις του Levy Institute ή του Διοικητικού του Συμβουλίου.