Δημοσιεύσεις στα Ελληνικά

New Money, 7 Μαΐου 2014. Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος.

Σαν μία πράξη απελπισίας, με μοναδικό στόχο να ενισχύσει την κυβέρνηση εν όψει των δημοτικών και ευρωπαϊκών εκλογών χαρακτηρίζει την έξοδο της Ελλάδας στις αγορές ομολόγων ο πρόεδρος του Levy Economics Institute, Δημήτρης Παπαδημητρίου, με συνέντευξή του στο Truthout, καταρρίπτοντας τον μύθο του ελληνικού success story.

"Η επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές στις 10 Απριλίου ήταν μια πράξη καθαρά συμβολική", σχολιάζει ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, πρόεδρος του Levy Economics Institute.

Και αυτό, γιατί όπως εξηγεί ο Δ. Παπαδημητρίου, η κυβέρνηση και η τρόικα χρειάστηκε να εφεύρουν ένα νέο δείκτη επιτυχίας. Και έτσι κατέληξαν στο πρωτογενές πλεόνασμα, το οποίο, μάλιστα, έπρεπε να είναι όσο το δυνατόν υψηλότερο, προκειμένου να εντυπωσιαστούν οι αγορές. Όμως, κανείς άλλος δεν εντυπωσιάστηκε, και κυρίως όχι οι ξένοι πιστωτές. Και αυτό, γιατί το πρωτογενές πλεόνασμα επιτεύχθηκε:
1) Με τα μη επαναλαμβανόμενα έσοδα από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων που επέστρεψαν στην Αθήνα οι κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης και η ΕΚΤ.
2) Με την είσπραξη παλιών φόρων.
3) Με μη επαναλαμβανόμενες περικοπές δαπανών και την καθυστέρηση της πληρωμής των οφειλών του κράτους προς τον ιδιωτικό τομέα.

Επιπλέον, ο κ. Παπαδημητρίου τονίζει πως η επιστροφή της Αθήνας στις αγορές είχε μεγάλο κόστος για τη χώρα, αφού ακόμα και το φαινομενικά χαμηλό επιτόκιο του 4,95%, είναι πολύ υψηλότερο από το επιτόκιο με το οποίο δανείζεται η Ελλάδα από τον ESM. Στην πραγματικότητα, όσοι αγόρασαν τα ομόλογα δεν το έκαναν γιατί πίστεψαν στην πρόοδο της ελληνικής οικονομίας, αλλά γιατί γνωρίζουν ότι οι τίτλοι αυτοί έχουν την άτυπη εγγύηση της ΕΚΤ, η οποία θα τα κάνει δεκτά στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς ομολόγων της (OMT).

Σχολιάζοντας το πρωτογενές πλεόνασμα ο πρόεδρος του Levy Institute δήλωσε ότι δεν η επιτυχία που παρουσιάζει η κυβέρνηση Σαμαρά κι ότι παρά τις προσπάθειές της να δείξει ότι η ελληνική κρίση έχει παρέλθει τα πραγματικά στοιχεία δείχνουν το αντίθετο. Η ανεργία παραμένει στο 28%, το ελληνικό χρέος έχει αυξηθεί δραματικά κι ένας στους τρεις Έλληνες βρίσκεται στα πρόθυρα της φτώχειας. Συγκεκριμένα για το ελληνικό χρέος ο Δ. Παπαδημητρίου υπογράμμισε ότι αυτό είναι μη βιώσιμο.

"Το ελληνικό success story δεν είναι τίποτα περισσότερο από έναν κατασκευασμένο μύθο που εξυπηρετεί πολιτικούς σκοπούς. Πόσες φορές ακούσαμε πως η Ελλάδα βρίσκεται κοντά στην έξοδο από το τούνελ της κρίσης; Δυστυχώς αυτό το τούνελ είναι πολύ, πολύ, πολύ μακρύ... Δεν αποκλείεται να χρειαστεί μια δεκαετία, ή και περισσότερο, προκειμένου να βελτιωθεί ουσιαστικά η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας", δήλωσε χαρακτηριστικά και εξέφρασε την άποψη ότι δεν θα υπάρξει αλλαγή πολιτικής εάν δεν αλλάξει η πολιτική ηγεσία.

Η λιτότητα δεν ήταν μια προσπάθεια μικρών προσαρμογών των ευρωπαϊκών πολιτικών, αλλά μια πολιτική ριζοσπαστικής αλλαγής, με στόχο να επιτραπεί στις αγορές να κυριαρχήσουν, χωρίς τις παρεμβάσεις των κυβερνήσεων. Πρόκειται για ένα δόγμα που δοκιμάστηκε πρώτα στις ΗΠΑ από τον Reagan και στη Βρετανία από τη Thatcher, που υιοθέτησαν την άποψη πως το κράτος είναι η αιτία των οικονομικών προβλημάτων και όχι η λύση, σημειώνει ο Δ. Παπαδημητρίου. Όμως, τονίζει πως η πραγματικότητα μας έδειξε κατ΄ επανάληψη ότι το κράτος είναι η μοναδική λύση σε δύσκολες περιόδους. “Το γιατί στην Ελλάδα και σε άλλες δημοσιονομικά προβληματικές οικονομίες θα πρέπει να γίνονται πειράματα αντιθετικών πολιτικών των οποίων τα αποτελέσματα είχαν προβλεφθεί, είναι κάτι που πραγματικά δυσκολεύομαι να κατανοήσω”, λέει ο επικεφαλής του Levy. Και προσθέτει πως κανείς δεν θα τολμούσε να εφαρμόσει λιτότητα αυτής της έκτασης σε χώρες όπως οι ΗΠΑ ή η Γερμανία, ανεξάρτητα από το πόσα υψηλά είναι τα χρέη τους. “Όταν η Γερμανία ήταν ο άρρωστος της Ευρώπης, ήταν αποδεκτό για την κυβέρνησή της να ακολουθήσει την κεϊνσιανή συνταγή, αλλά τώρα που το καθεστώς της έχει αλλάξει και είναι ηγεμόνας, επιστρέφει το δόγμα του laissez-faire”, τονίζει ο Δ. Παπαδημητρίου.

Και απορρίπτει τον ισχυρισμό ότι οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά απασχόλησης θα βοηθήσουν την ελληνική οικονομία, λέγοντας ότι οι Γερμανοί έχουν την υψηλότερη παραγωγικότητα στην Ευρώπη όχι γιατί αμείβονται χαμηλότερα, αλλά εξαιτίας του υψηλού επιπέδου της τεχνολογίας που χρησιμοποιούν, καθώς και το γεγονότος ότι η ενοποίηση με την Αν. Γερμανία επέτρεψε να κρατηθούν οι μισθοί σε χαμηλά επίπεδα.