Δημοσιεύσεις στα Ελληνικά

Η συνεισφορά του John F. Henry

Η παρούσα εργασία διερευνά την άνοδο του χρήματος και της ταξικής κοινωνίας στην αρχαία Ελλάδα, αντλώντας ιστορικούς και θεωρητικούς παραλληλισμούς από την περίπτωση της αρχαίας Αιγύπτου. Με τον τρόπο αυτό, η εργασία εξετάζει την ιστορική εφαρμογή της μεταλλικής θεωρίας του χρήματος και της θεωρίας του παραστατικού χρήματος (chartalism). Θα δείξουμε ότι η προέλευση και η εξέλιξη του χρήματος ήταν στενά συνυφασμένη με την άνοδο και την εδραίωση της ταξικής κοινωνίας και της ανισότητας. Απ’ ότι φαίνεται το χρήμα, η ταξική κοινωνία και η ανισότητα εμφανίστηκαν ταυτόχρονα, με την εμφάνιση του ενός να ενισχύει την ανάπτυξη του άλλου. Αντί ως μέσο ανταλλαγής για το εμπόριο, το χρήμα αναδείχθηκε ως ένα «ισότιμο κουπόνι» σε μια εποχή όπου οι κοινωνικές σχέσεις βίωναν μετάβαση από ισότιμες προς ταξικές κοινωνίες. Στο πλαίσιο αυτό, το χρήμα λειτούργησε για να διατηρηθεί η πρόσοψη της κοινωνικής και οικονομικής αρμονίας και ισότητας, ενώ αυξανόταν και παγιωνόταν η ανισότητα. Το χρήμα δεν εφευρέθηκε από ιδιώτες εμπόρους, αλλά εκδόθηκε για πρώτη φορά από τις αρχαίες ελληνικές πόλεις-κράτη που στόχευαν να διαμορφώσουν και να εδραιώσουν την πολιτική και οικονομική τους ισχύ. Αντί ως μέσο ανταλλαγής για το εμπόριο, το χρήμα λειτούργησε αρχικά ως «μέσο ανταμοιβής» από τις ελληνικές πόλεις-κράτη που προσπαθούσαν να εφαρμόσουν την αστική αντίληψη της κοινωνικής δικαιοσύνης. Ωστόσο, ενώ η προέλευση του χρήματος έχει τις ρίζες της στην ανισότητα, μια εύρυθμα λειτουργούσα δημοκρατική κοινωνία έχει τη δύναμη να ανατρέψει το χαρακτηριστικό της ανισότητας που είναι ενσωματωμένο στο χρήμα μέσω της χρήσης του χρήματος για τον δημόσιο σκοπό, ακολουθώντας τις αρχές της σύγχρονης θεωρίας χρήματος (ΜΜΤ). Αν χρησιμοποιηθεί σύμφωνα με τις αρχές της ΜΜΤ, το χαρακτηριστικό της ανισότητας που είναι ενσωματωμένο στο χρήμα θα μπορούσε να υπονομευθεί, ενώ οι τρέχουσες τάσεις σχετικά με την ανισότητα στην αύξηση του εισοδήματος και του πλούτου θα μπορούσαν να περιοριστούν και να αντιστραφούν.